Pi膮tek,  24 stycznia 2025, Imieniny: Felicji, Roberta, S砤wy
   Strona g艂贸wna       Samorz膮d       Osi臋ciny       Kultura i Sport       Edukacja       RODO       Przetargi       Umowy 2020   

Kujawsko-Pomorski Urz膮d Wojew贸dzki w Bydgoszczy
Powiat Radziejowski

Gmina zlokalizowana jest przy trakcie 艂膮cz膮cym Brze艣膰 Kujawski i Radziej贸w – dwa o艣rodki w obr臋bie Kujaw odgrywaj膮ce istotn膮 rol臋 ju偶 od wczesnego 艣redniowiecza sprawia, 偶e historia tych ziem zawsze pozostawa艂a z nimi w bliskim zwi膮zku. Istotn膮 rol臋 odgrywa艂a r贸wnie偶 bliska lokalizacja W艂oc艂awka, od XII w. Stolicy biskupstwa.
W wyniku rozbicia dzielnicowego na prze艂omie XII/XIII w. ziemie te znalaz艂y si臋 pod panowaniem W艂adys艂awa 艁okietka. Wiek XIII i pocz膮tek XIV w. to okres rozwoju regionu a tak偶e okres licznych niepokoj贸w wewn臋trznych i zewn臋trznych, w du偶ym stopniu zwi膮zanych z osiedlonymi w Ziemi Che艂mi艅skiej Krzy偶akami. Konflikty z Krzy偶akami doprowadzi艂y do wojny polsko-krzy偶ackiej w latach 1327-1332, w wyniku kt贸rej dosz艂o do przej艣ciowego opanowania Kujaw przez Krzy偶ak贸w przy jednoczesnym totalnym zniszczeniu ca艂ej prowincji. Ca艂e Kujawy powr贸ci艂y do korony dopiero w wyniku pokoju zawartego w 1343 r. w Kaliszu. Druga po艂owa XIV wieku by艂a okresem nie tylko likwidacji zniszcze艅 wojennych i szybkiego spo艂eczno-ekonomicznego ca艂ego obszaru.
W okresie panowania Kazimierza Wielkiego ugruntowa艂y si臋 podzia艂y administracyjne dokonane po 艣mierci Kazimierza Konradowica w 1267 r. Kujawy podzielone zosta艂y na dwa wojew贸dztwa: inowroc艂awskie, obejmuj膮ce Kujawy p贸艂nocne z dwoma powiatami bydgoskim i inowroc艂awskim, oraz wojew贸dztwo brzesko-kujawskie obejmuj膮ce powiaty: brzeski, kowalski, przedecki, radziejowski i kruszwicki.
W okresie tym utrwali艂y si臋 dwa rz膮dy sejmikowe, na kt贸rych szlachta wojew贸dztwa brzeskiego spotyka艂a si臋 pocz膮tkowo w Brze艣ciu lub Radziejowie a od 1510 r. sejmiki generalne kujawskie na mocy konstytucji zbiera艂y si臋 ju偶 tylko w Radziejowie. Pierwsza po艂owa XV wieku to okres ponownych wojen z Krzy偶akami zako艅czonych dopiero w 1466 r. tzw. II pokojem toru艅skim. Nast臋pne lata, a偶 do I po艂owy XVII wieku by艂y okresem ponownego rozwoju regionu. Brze艣膰 – 贸wczesna stolica wojew贸dztwa by艂a w贸wczas po W艂oc艂awku drugim co do wielko艣ci o艣rodkiem miejskim. W XV – XVI wieku na terenie Kujaw powsta艂a rodzima magnateria, w艣r贸d kt贸rej dla obszaru dzisiejszego gminy Osi臋ciny szczeg贸lne znaczenie odegrali Ko艣cieleccy (potomkowie Leszczyk贸w z Ko艣cielca pod Inowroc艂awiem) okresowo w艂a艣ciciele Ko艣cielnej Wsi i znacznych obszar贸w ziemi. Kryzys I po艂owy XVII wieku, na kt贸ry nast臋pnie na艂o偶y艂y si臋 zniszczenia wojenne przede wszystkim zwi膮zane ze szwedzkim „potopem”, wojny z Zakonem i skutki rozejmu Lubomirskiego spowodowa艂y zubo偶enie i wyludnienie Kujaw. Kolejne zniszczenie przynios艂y pierwsze lata XVIII wieku zwi膮zane z przemarszem przez teren Kujaw wojsk polskich, szwedzkich, saskich, rosyjskich zwi膮zanych z toczon膮 wojn膮 p贸艂nocn膮.
W 1710 r. sytuacja polityczna kraju zacz臋艂a si臋 normowa膰 i przez 60 lat Kujawy prze偶ywa艂y wzgl臋dny spok贸j. Z tego okresu pochodzi za艂o偶enie przestrzenne Osi臋cin, przekszta艂cone dopiero w XIX wieku. Jednak og贸lny brak stabilizacji politycznej kraju i wydarzenia zwi膮zane z konfederacja barska doprowadzi艂y do wkroczenia na Kujawy wojsk pruskich i I rozbioru, w wyniku kt贸rego omawiany obszar znalaz艂 si臋 w granicy Pa艅stwa Polskiego przy r贸wnoczesnym zaj臋ciu przez Prusy wojew贸dztwa inowroc艂awskiego i cz臋艣ci Kujaw zwi膮zanych z Kruszwic膮.
W wyniku II rozbioru Kujawy znalaz艂y si臋 w granicach Prus Po艂udniowych podporz膮dkowanych departamentowi w Piotrkowie Trybunalskim z wyodr臋bnionymi powiatami w Brze艣ciu, Radziejowie i Kowalu.
Po III rozbiorze na mocy nowych podzia艂贸w administracyjnych powiaty te znalaz艂y si臋 w dyrekcji pozna艅skiej. Podzia艂 ten utrzyma艂 si臋 w czasach Ksi臋stwa Warszawskiego, z tym, 偶e wymienione powiaty wesz艂y w sk艂ad dyrekcji bydgoskiej.
W 1824 roku nast膮pi艂a lokacja miasta Osi臋ciny, kt贸re jednak szybko utraci艂o prawa miejskie pozostaj膮c osad膮 o charakterze wiejskim. Po powstaniu Kr贸lestwa Polskiego tereny dzisiejszej gminy Osi臋ciny znalaz艂y si臋 w jego obr臋bie. W tym okresie w 1836 roku przeniesiono stolic臋 wojew贸dztwa z Brze艣cia do W艂oc艂awka.
Kolejna reforma administracyjna przeprowadzona by艂a po upadku powstania styczniowego, w efekcie czego tereny obecnej gminy Osi臋ciny znalaz艂y si臋 w Guberni Warszawskiej. W 1915 roku Kujawy znalaz艂y si臋 w obr臋bie General - Gubernatorstwa Warszawskiego.
Po zako艅czeniu I wojny 艣wiatowej wchodzi艂y kolejno w sk艂ad: wojew贸dztwa warszawskiego, od 1937 roku wojew贸dztwa pozna艅skiego, od 1938 roku wojew贸dztwa pomorskiego, od 1945 roku wojew贸dztwa bydgoskiego, od 1975 roku wojew贸dztwa w艂oc艂awskiego, w obr臋bie kt贸rego wyodr臋bniona jest mi臋dzy innymi gmina Osi臋ciny.
Zasoby zabytkowe Osi臋cin:
• zesp贸艂 urbanistyczny:
- w uk艂adzie historycznym dawnego miasta czytelne jest dawne rozplanowanie o indywidualnych cechach reprezentatywnych dla okresu powstania z d艂ugim placem rynkowym na osi Jarantowice-Wieniec. Zachowane s膮 niekiedy budynki mieszkalne oraz zespo艂y budynk贸w o warto艣ciach kulturowo-przestrzennych i tradycyjnych. Najwa偶niejsze obiekty zabytkowe to za艂o偶enie ko艣cielne i za艂o偶enie dworskie.
• za艂o偶enie parkowo-dworskie wpisane do rejestru zabytk贸w pod Nr 72/A z dnia 28.02.1966 r. aktualizowany wpisem 72/7/A z dnia 17.02.1981 r.
- dw贸r murowany z II 膰w. XIX w., przebudowany w 1967 r.
- stajnia murowana z 1939 r.,
- spichrz murowany z ko艅ca XIX w.,
- budynki inwentarskie murowane z ko艅ca XIX w.,
- park pocz膮tek XX w.,
• za艂o偶enia ko艣cielne:
- ko艣ci贸艂 p.w. Opieki Matki Boskiej, murowany z 1854-56 r., wpisany do rejestru zabytk贸w pod Nr 82/A z dnia 19.02.1981 r.,
- plebania murowana z 1880 r.,
- ogrodzenie murowane z ko艅ca XIX w.,
- kaplica murowana z ko艅ca XIX w.,
- starodrzew,
• cmentarze rzymsko-katolickie:
- historyczne nagrobki od ko艅ca XVIII w.,
- ogrodzenie murowane z ceg艂y,
- starodrzew,
• budownictwo murowane:
- szko艂a murowana z 1928 r.,
- karczma murowana z I po艂. XIX w., ul. Rataja 1,
- dom murowany z II 膰w. XIX w., Rynek 3,
- dom murowany z po艂. XIX w., Rynek 23,
• obiekty techniki:
- m艂yn murowano-drewniany z XIX/XX w.,
• aleje:
- aleja lipowa zachowana jednostronnie przy szosie od strony Wie艅ca,
• krajobraz kulturowy Osi臋cin:
- obejmuje obszar historycznego rozplanowania z nielicznymi zabytkowymi budynkami mieszkalnymi, za艂o偶eniem ko艣cielnym i za艂o偶eniem dworsko-parkowym.

Poni偶ej mo偶na pobra膰 takie wiadomo艣ci o Osi臋cinach jak: dwory na naszym terenie Gminy - pobierz, kiedy otrzymali艣my prawa miejskie - pobierz, testament Skarbka - pobierz, oraz wypis z testamentu Skarbka - pobierz.

            疟r贸d艂o: Celi艅ska E., Gruszczy艅ska M., Osi臋ciny – zesp贸艂 dworski, [w:] Materia艂y do dziej贸w rezydencji w Polsce. Kujawy wschodnie, pod red. S. Kunikowskiego, t. 1, cz. 3, W艂oc艂awek 2004, s. 27–81.