Zgodnie z ustawą z dnia 27 lipca 2001 roku “Prawo ustroju sądów powszechnych” wg art. 158 § 1. Ławnikiem może być wybrany ten, kto: posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich, jest nieskazitelnego charakteru, ukończył 30 lat, jest zatrudniony lub zamieszkuje w miejscu kandydowania co najmniej od roku, nie przekroczył 70 lat, jest zdolny ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika, posiada co najmniej średnie wykształcenie.

Wg art. 159. § 1. Ławnikami nie mogą być: osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze, osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane zw ściaganiem przestępstw i wykroczeń, adwokaci i aplikanci adwokaccy, radcy prawni i aplikanci radcowscy, duchowni, żołnierze w czynnej służbie wojskowej, funkcjonariusze Służby Więziennej, radni gminy, której rada dokonuje wyboru ławników.

§ 2. Nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie.

Wg art. 160. § 1. Ławników do sądów okręgowych oraz do sądów rejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów-w głosowaniu tajnym.

Wg. art. 162. § 1. Kandydatów na ławników zgłaszają radom gmin prezesi sądów, stowarzyszenia, organizacje związkowe, organizacje pracodawców oraz inne organizacje zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych, oraz co najmniej 25 obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na danym terenie, w terminie do dnia 30 czerwca ostatniego roku kadencji.

§ 2. Kandydatów na ławników do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy zgłaszają związki zawodowe oraz organizacje pracodawców.

§ 3. Do zgłoszenia kandydata na ławnika dołącza załącza się informację z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenie kandydata, że nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne oraz zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia.

§ 4. O kandydatach na ławników radny gmin zasięgają informacji od właściwych organów Policji.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 marca 2006 roku w sprawie szczegółowego trybu zgłaszania radom gmin kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia wg § 2.1. Zgłoszenia kandydatów na ławników dokonuje się na karcie zgłoszenia stanowiącej załącznik do rozporządzenia.

2. Do karty złożonej przez obywateli dołącza się listę osób, zawierającą imię, nazwisko, numer ewidencyjny PESEL, miejsce stałego zamieszkania i własnoręczny podpis każdej z dwudziestu pięciu osób zgłaszających kandydata.

3. Uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata na ławnika przez obywateli jest pierwsza osoba wymieniona na liście, o której mowa w ust 2.

4. Kandydat na ławnika potwierdza wyrażenie zgody na kandydowanie własnoręcznym podpisem w odpowiedniej rubryce karty.

§ 3. Zgłoszenie kandydata na ławnika składa się do rady gminy, na obszarze której kandydat jest zatrudniony lub zamieszkuje.

§ 4. 1. Wzór karty zgłoszenia udostępnia się nieodpłatnie w budynkach organów gmin.

2. Wzór karty jest dostępny także za pośrednictwem Internetu, na stronach oznaczonych www.ms.gov.pl

Do karty kandydat ma obowiązek dołączyć: 3 aktualne fotografie, zgodne z wymaganiami stosowanymi przy wydawaniu dowodów osobistych, Informację z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenie, że nie toczy się przeciwko niemu postępowanie karne, zaświadczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika.