Foto: RomualD

Gminna Spółka Wodno-Melioracyjna w Osięcinach swoim działaniem obejmuje teren gminy Osięciny. Jej powinnością jest utrzymanie w sprawności technicznej urządzeń wodnych zaliczanych do melioracji szczegółowych , na zmeliorowanych gruntach rolników indywidualnych. Działalność tej spółki powstałej na bazie istniejących spółek wiejskich datuje się od stycznia 1977 r. W roku bieżącym minęła 32 rocznica działalności spółki.
12 marca 2009 r. odbyło się Walne Zgromadzenie sprawozdawcze z działalności spółki za rok 2008.

Pod opieką spółki na zmeliorowanym terenie o powierzchni 7 667 ha jest prawie 110 km rowów otwartych, odbierających wody drenażowe z ponad 50 km rurociągów melioracji szczegółowych , do których odprowadzany jest nadmiar wód gruntowych z systematycznej sieci drenarskiej o powierzchni 7 547 ha. Obszar zdrenowany został uzbrojony ponadto
w studnie kontrolne, których zadaniem jest napowietrzanie systematycznej sieci drenarskiej i oczyszczanie osadników, do których wypłukiwane są z sieci przenikające wraz z wodami gruntowymi zawiesiny i różnego rodzaju zanieczyszczenia. Takich studni drenarskich będących w utrzymaniu spółki jest ponad 1100 szt. i prawie 1500 szt. wylotów drenarskich. Utrzymanie tych wszystkich urządzeń w dobrym stanie, zapewniającym poprawność działania całego systemu melioracyjnego, jest dużym wyzwaniem stojącym przed rolnikami- członkami tej spółki.
Aby takiemu wyzwaniu sprostać, reprezentanci członków spółki jeszcze w latach osiemdziesiątych postanowili wziąć sprawy we własne ręce i konserwować urządzenia melioracyjne samodzielnie, gdyż nie wyrażali zgody na wnoszenie składek pieniężnych wynikających z planu potrzeb finansowych. Ten sposób utrzymywania urządzeń melioracyjnych przez zainteresowanych jest w dalszym ciągu kontynuowany z dwóch zasadniczych powodów. Braku możliwości zwerbowania do ciężkich prac konserwacyjnych robotników w ilości zapewniającej wykonanie planowanych prac i braku zgody na ponoszenie wyliczonych preliminarzem budżetowym składek pieniężnych.
Te wszystkie problemy zostały dość mocno zaakcentowane w przedłożonych Walnemu Zgromadzeniu Delegatów sprawozdaniach organów wykonawczo-kontrolnych spółki.
Co prawda plan konserwacji rowów w roku 2008 wykonano na ogólnej długości 107 334 mb, tj. 97,9 % stanu inwentaryzacyjnego, ale tylko 14 880 mb. ( 13,6 %) długości ogólnej w ramach składek i otrzymanych dotacji. Udziałem zainteresowanych w ramach świadczenia robocizny członków wykonano 91 106 mb konserwacji rowów tj. 83,1 % ogólnego rozmiaru. Zdaniem Zarządu, 50 % konserwujących rowy członków robi to w sposób niezadowalający.
Od czasu przejścia na system wypracowywania składek na wsi zaszły duże zmiany. Następuje zmiana pokoleń. Przejmujący po rodzicach grunty prawni następcy wchodząc z mocy przepisów prawa wodnego w obowiązki poprzedników , nie chcą tak jak ich rodzice ciężko pracować. Również niechętnie godzą się na takie składki , które gwarantowałyby wykonanie robót w ramach zakupu usług konserwacyjnych , bo dochodowość gospodarstw rolnych w ostatnich latach znacznie spadła. I ten problem został zasygnalizowany w przedłożonych sprawozdaniach.
Obecny na obradach Starosta Radziejowski Pan Marian Zieliński zachęcał do skorzystania z pomocy Samorządu Powiatowego, by w ramach funduszy przewidzianych na zatrudnianie bezrobotnych zatrudnić grupę ludzi do konserwowania rowów. Zarząd spółki zastanowi się czy z takiej oferty skorzysta. Zdaniem tutejszego Zarządu taka pomoc z ekonomicznego punktu widzenia jest mało efektywna. Z takiej pomocy już w przeszłości korzystano przy konserwacji cieków podstawowych , nadzorowanych przez spółkę wodną. Wydajność pracy tych robotników była niezadowalająca. Wielu z nich nie potrafiło posługiwać się kosą – podstawowym narzędziem pracy. Byli wśród tej grupy i tacy, co zdecydowanie mówili ,że kosą robić nie będą. Lepszym rozwiązaniem byłoby zasilanie spółki funduszami , w ramach których można by było dokonywać zakupu usług w stawkach akordowych.
Wydaje się, że pomimo krytyki Zarządu spółki za taki sposób planowania i realizacji robót, po wysłuchaniu przedstawionych wniosków i sprawozdań , przyjęty kierunek działań uzyskał akceptację najwyższego organu spółki – Walnego Zgromadzenia Delegatów ( przedstawicieli członków ). Podjęcie 9 uchwał istotnych w realizowaniu zadań statutowych spółki ukierunkowuje działania Zarządu na poprawianie dotychczasowego sposobu planowania i realizacji zadań statutowych. Powiedziano, że wprowadzenie zmian w planowaniu i realizacji zadań spółki, będzie możliwe w kolejnej kadencji , jeżeli taka będzie wola większości członków spółki wodnej, a nie kilku Delegatów pragnących wprowadzenia zasadniczych zmian .Na rok 2009 Walne Zgromadzenie Delegatów podjęło uchwałę zatwierdzającą przedstawiony projekt budżetu. Uchwalony budżet spółki na rok 2009 kształtuje się w kwocie 337 643 zł , w tym 144 847 zł. stanowią świadczenia w gotówce,
a świadczenia rzeczowe ( wartość wnoszonej przez członków robocizny ) – 192 796 zł. Wartość średnich datków wnoszonych obydwoma praktykowanymi sposobami w przeliczeniu na 1 ha zmeliorowanej powierzchni stanowi obciążenie jednego hektara kwotą - 36,75 zł. W planie robót podstawowych przewidziano objęcie pracami konserwacyjnymi 93 543 mb rowów tzw. udziałem zainteresowanych , a 14 792 mb w ramach wnoszonych składek pieniężnych. Zarezerwowano w budżecie kwotę 17 714 zł na konserwację drenowań, licząc na wsparcie budżetu w ramach dotacji podmiotowych.
By ubiegać się o dotację przedmiotową ( celową ) postawiono warunek złożenia w biurze spółki wniosku o wsparcie finansowe, celem wykonania robót nie pokrywających faktycznej ich wartości w ramach uchwalonych składek pieniężnych. Taka propozycja została skierowana pod adresem obrębu konserwacyjnego sołectwa Borucin. Czy członkowie spółki z tego sołectwa za pośrednictwem swojego reprezentanta zechcą skorzystać z proponowanej pomocy finansowej i złożą w biurze spółki stosowny wniosek z deklaracją wniesienia uchwalonej wysokości składek pieniężnych – pokaże najbliższy czas.

Andrzej Skroś
technik spółki