W minion膮 niedziel臋 za spraw膮 pierwszego programu Telewizji Polskiej rozpocz臋艂a si臋 emisja trzynastoodcinkowego serialu „Czas Honoru”, kt贸ry jest inspirowany histori膮 nieformalnej grupy polskich 偶o艂nierzy cichociemnych, kt贸ra zosta艂a powo艂ana w Wielkiej Brytanii w czasie II wojny 艣wiatowej. Polscy dywersanci przechodzili w Anglii wojskowe szkolenia i wracali do okupowanej Polski, aby walczy膰 w konspiracji i zasilali szeregi Armii Krajowej. Tak te偶 si臋 sk艂ada, 偶e jednym z legendarnych 316 cichociemnych by艂 rodowity radziejowianin; pp艂k. Antoni Iglewski.
Legendarny 偶o艂nierz urodzi艂 si臋 w Radziejowie 1 stycznia 1899. Syn Franciszka i Julii z Mazeckich. Przygoda z wojskiem rozpocz臋艂a si臋 od dzia艂alno艣ci konspiracyjnej w POW. Jako cichociemny u偶ywa艂 pseudonim贸w: Suse艂, Ig艂a, Nieczuja, Antoni, Mazecki, Vanadi, Ponar, Kujawiak i nazwisk W艂adys艂aw Dro偶d偶ewski, Jan Bara艅ski, Nikodem Galewski i J贸zef Sikorski. Od 1916 by艂 cz艂onkiem Komendy Lokalnej Radziej贸w Obwodu Nieszawa polskiej Organizacji Wojskowej. Po uko艅czeniu specjalnych kurs贸w w 1917 roku zosta艂 instruktorem-szkoleniowcem grup bojowych. 11 listopada 1918 roku wst膮pi艂 do Wojska Polskiego i jako plutonowy bra艂 udzia艂 w walkach pod Inowroc艂awiem w czasie powstania Wielkopolskiego. R贸wnie偶 uczestniczy艂 w wojnie polsko-bolszewickiej w ramach 5,14 i 31 pu艂k贸w piechoty. Od 1922 roku pe艂ni艂 s艂u偶b臋, jako sier偶ant w 81 pu艂ku piechoty i w mi臋dzyczasie uko艅czy艂 gimnazjum matematyczno-przyrodnicze w Krakowie. Po zwolnieniu z wojska pracowa艂 jako zast臋pca kierownika w szefostwie Budownictwa Wojskowego Okr臋gu Korpusu nr III w Grodnie i jako naczelnik Wydzia艂u przedsi臋biorstw Miejskich w Zarz膮dzie Miejskim w Grodnie. Przed 1 wrze艣nia 1939 zosta艂 przydzielony do Oddzia艂u II Sztabu G艂贸wnego z zadaniem prowadzenia dywersji pozafrontowej w Prusach Wschodnich. Po kapitulacji na terenie Bia艂ostoczyzny za艂o偶y艂 organizacj臋 „Polska Armia w Kraju-Odcinek 艁om偶a-Grodno”. Nast臋pnie pe艂ni funkcj臋 zast臋pcy komendanta okr臋gu Bia艂ostockiego SZP, p贸藕niej p.o. komendanta Okr臋gu Bia艂ostockiego ZWZ. Od pa藕dziernika 1940 roku by艂 szefem oddzia艂贸w I i IV Obszaru nr 2 Bia艂ystok. 17 listopada 1940 r. podczas noclegu w Morusach k. Tykocina zosta艂 aresztowany i wywieziony do Moskwy na 艁ubiank臋. 24 czerwca zosta艂 skazany prze z najwy偶szy S膮d Wojenny na kar臋 艣mierci. Na mocy Uk艂adu Sikorski-Majski zosta艂 zwolniony i znalaz艂 si臋 w armii Gen. Andersa. W lutym 1942 zosta艂 przerzucony do Wielkiej Brytanii, gdzie zosta艂 przeszkolony do dzia艂a艅 na ty艂ach wroga. Po awansie na porucznika zosta艂 zrzucony w nocy z 17 na 18 lutego 1943 roku na teren kraju. Po kr贸tkim okresie przygotowawczym zosta艂 skierowany przez gen. Grota-Roweckiego do pracy w komendzie Okr臋gu Armii Krajowej Krak贸w. Nast臋pnie zosta艂 szefem dywersji i partyzantki Inspektoratu rejonowego „Maria” /obwody Miech贸w, Olkusz, Pi艅cz贸w/. W marcu Antoni Gilewski zorganizowa艂 pierwszy w inspektoracie „Maria” oddzia艂 partyzancki „Skrzetuski. Pod koniec lipca 1944 bra艂 udzia艂 w walkach o utworzenie, a nast臋pnie utrzymanie terenu tzw. Rzeczpospolitej Kazimiersko—Proszowickiej. W sierpniu 1944r. zosta艂 dow贸dc膮 samodzielnego Partyzanckiego baonu Szturmowego „Suszarnia” 106. dywizji AK. By艂 jednocze艣nie z-c膮 d-cy 106 dywizji AK. Jego oddzia艂 przeprowadzi艂 184 wypady zbrojne, przeprowadzaj膮c likwidacje konfident贸w i gestapowc贸w.
Po wojnie dzia艂a艂 w konspiracyjnej organizacji „nie”, delegaturze Si艂 Zbrojnych na kraj i WiN-ie. Po ujawnieniu w pa藕dzierniku 1945 r. przeni贸s艂 si臋 do Gdyni, potem Gda艅ska, i Wroc艂awia. W grudniu 1948 roku zosta艂 aresztowany przez urz膮d Bezpiecze艅stwa i wyrokiem S膮du Wojew贸dzkiego w Krakowie zosta艂 skazany na 8. lat wi臋zienia. W maju 1956r. na mocy amnestii z艂agodzono mu kar臋 o po艂ow臋 i jednocze艣nie uznano za odbyt膮 po wyj艣ciu z wi臋zienia osiad艂 we Wroc艂awiu. Pracowa艂 jako naczelnik zaopatrzenia u Wojew贸dzkiego Konserwatora Zabytk贸w we Wroc艂awiu(1956-59) i Wroc艂awskim Przedsi臋biorstwie budowlanym(1959-65). W 1957 zweryfikowano go do stopnia podpu艂kownika. Od maja 1976 przebywa艂 w Pa艅stwowym Domu Rencist贸w. Aktywnie udziela艂 si臋 w 艣rodowisku Spadochroniarzy „Cichociemnych”. Napisa艂 Wspomnienia z lat 1939-1945 i kilka artyku艂贸w do wojskowego przegl膮du Historycznego. By艂 偶onaty z Mari膮 z Ulatowskich (1901-1975) urz臋dniczk膮. Dzieci nie mia艂.
Zmar艂 27 stycznia 1979 we Wroc艂awiu. Pochowany zosta艂 na cmentarzu parafialnym, w Radziejowie.
Z inicjatywy Stowarzyszenia 呕o艂nierzy AK przy wsparciu w艂adz Miasta i Gminy Miech贸w 15 sierpnia 1999 r. na Domu Towarowym „K艂os” przy ulicy Sienkiewicza zosta艂a ods艂oni臋ta tablica upami臋tniaj膮ca pp艂k Antoniego Gilewskiego.
Za swoj膮 偶o艂niersk膮 s艂u偶b臋 zosta艂 dwukrotnie odznaczony Krzy偶em Virtuti Militari V klasy, Krzy偶em Niepodleg艂o艣ci z Mieczami, czterokrotnie krzy偶em Walecznych, Srebrnym Krzy偶em Zas艂ugi, Krzy偶em Powsta艅c贸w Wielkopolskich, Krzy偶em Armii Krajowej, Krzy偶em Partyzanckim i innymi.
Opracowa艂; Miros艂aw Kowalski na podstawie pierwszego opracowania 偶yciorysu radziejowskiego Cichociemnego autorstwa Przemys艂awa Tomczaka, kt贸ry ukaza艂 si臋 na 艂amach „Kroniki-Gazety radziejowskiej” nr 4 z 1997r. |
